سرب قرمز چیست؟

اکسید سرب قرمز یا تترا اکسید سری که بیشتر با نام سرنج شناخته می شود یکی از دو اکسید فلز سرب است که کاربرد های مهمی در صنایع مختلف از جمله تولید رنگ لعاب و شیشه سازی دارد.

ویژگی های سرب قرمز

یرب قرمز یا همان تترا اکسید سرب با فرمول شیمیایی pb3o4 پودری قرمز تا نارنجی رنگ و نامحلول در هیدروکلریک اسید استیک اسید نیتریک و بعضی از قلیاها است که در دمای500 درجه است که این ماده شیمیایی درست مثل خود فلز سرب سمی و سرطان زا است

کاربرد های سرب قرمز

سرب قرمز یکی از قدیمی ترین و رایج ترین رنگدانه های ضد خوردگی است که روی سطوح فلزی استفاده می شود. سرب قرمز پوشش اصلی بزرگ ترین پل های جهان را تشکیل می دهد و همچنین آغازگر انتخابی اکثر سازه های پیچیده فولادی است که در قرن بیستم ساخته شده اند. سرب قرمز در برابر آب شور مقاوم بود و روی بدنه و عرشه میلیون ها کشتی استفاده می شود. سرب قرمز عملا در آب نامحلول است. با این حال در اسید کلریدریک موجود در معده محلول است بنابراین در صورت بلع سمی است. همچنین در الکل نامحلول است. در اسید کلریدریک، اسید استیک گلاسیال و مخلوط رقیق شده از اسید نیتریک و پراکسید هیدروژن نیز حل می شود. سرب قرمز تا حدودی در صنایع سرامیک و شیشه، رنگ و رنگدانه و مواد منفجره استفاده می شود.

به دلیل این که سرب قرمز سمی و سرطان زا است سعی بر این است که از ان استفاده زیادی نشود به هر صورت از این ماده شیمیایی برای تولید پیگمنت رنگ  ضد زنگ تولید لعاب شیشه سازی به ویژه برای تولید شیشه سربی ساخت مداد قرمز کبریت سازی ساخت تجهیزات و اتصالات الکتریکی ساخت مواد منفجره و وسایل اتش بازی به عنوان فلاکس در ذوب فلزات تولید برخی از مواد شیمیایی و بسیاری از کارهای دیگر مورد استفاده قرار میگیرد .

روش نگهداری از سرب قرمز

همان طور که در بالا گفته شد سرب قرمز سمی و قابل انفجار است و بنابراین نگهداری و انبار یا حمل ونقل ان به دقت زیادی نیاز دارد این ماده شیمیایی را باید در ظروف با مخازن در بسته و محکم در جایی خشک و خنک و به دور از گردو غبار رطوبت و آب نور خورشید و مواد شیمیایی به طور کلی عوامل ناسازگار به خصوص اکلیل آلومینیوم نگهداری و انبار کرد .

نکات ایمنی

سرب قرمز از ترکیبی سمی و سرطان زا است که بلع یا استنشاق ذرات و گرد و غبارآن باعث مسمومیت شدید می شود این ترکیبات شیمیایی در صورت بلع معده در اسید کلریدریک حل می شود و به خون را پیدا میکند که در نتیجه موجب اسیب دیدن جدی به  دستگاه گوارش و سلامتی انسان میگردد و همچنین تماس این ماده با پوست و چشم اسیب زا است و نیابد با ان تماس پیدا کند بنابراین در کار با سرب قرمز جهت جلوگیری از عوارض و خطرات بالقوه این ماده شیمیایی مجهز بودن به تجهیزاتی مثل ماسک تنقسی ، دستکش وعینک ایمنی الزامی است .

سرب قرمز چگونه تولید میشود ؟

سرب قرمز به روش های مختلفی تولید میشود در یکی از روش ها لیتارژ را در دمای 400 تا 450 درحضور هوا حرارت می دهند تا اکسید سرب قرمز تولید شود البته مخصول نهایی به مقداری لیتارژ آلوده خواهد بود که در این صورت باید با کمک محلول پتاسیم هیدروکسید خالص سازی شود .

امروزه تولید اکسید سرب در صنایع به دو روش صورت می گیرد، این روش ها عبارتند از:

1. روش سنتی    2. روش بالمیل

روش سنتی: در این روش عملیات بر روی فلز خالص سرب صورت می گیرد و اکسید سرب استخراج و تولید می گردد. در این روش کنستانتره بدست آمده از فلوتاسیون (شناور سازی) سنگ معدنی سرب را در معرض حرارت و دما قرار می دهند. در این شرایط ترکیبات سولفوری به اکسید سرب تبدیل می شوند و ترکیبات ناپایدار نیز از آن خارج می شوند. این روش بسیار پرهزینه و گران است و آلایندگی بسیار بالایی دارد. علاوه بر این اکسید سرب تولیدی نیز کیفیت مطلوبی ندارد به همین دلیل این روش در حال منسوخ شدن است.

 روش بالمیل: در این روش گلوله های سربی را درون درام دستگاه بالمیل که با سرعت معین در حال گردش است، می ریزند. ذرات سرب به صورت متوالی با یکدیگر برخورد می کنند و خرد می شوند و به ذرات کوچک تر تبدیل می شوند. در این مرحله فرایند اکسایش نیز رخ می دهد زیرا این ذرات با اکسیژن ترکیب می شوند. مکنده های داخل دستگاه بالمیل هوای داخل محفظه را خارج می کنند و اکسید سرب با کیفیت بالا و مناسب تولید می گردد.  

در پایان

 اکسید سرب قرمز یا تترا اکسید سری که بیشتر با نام سرنج شناخته می شود یکی از دو اکسید فلز سرب است که کاربرد های مهمی در صنایع مختلف از جمله تولید رنگ لعاب و شیشه سازی دارد. سرب قرمز به روش های مختلفی تولید میشود در یکی از روش ها لیتارژ را در دمای 400 تا 450 درحضور هوا حرارت می دهند تا اکسید سرب قرمز تولید شود البته مخصول نهایی به مقداری لیتارژ آلوده خواهد بود که در این صورت باید با کمک محلول پتاسیم هیدروکسید خالص سازی شود